Mało kto wie, że na obszarze zajmowanym dziś przez Osiedle Piaski, w 1933 r. rozegrano słynne VI Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. Płk. A. Wańkowicza. Były to ówcześnie najważniejsze krajowe zawody balonowe.
W latach 1925-1939 odbyły się jedenaście razy, z tego pięć razy w Warszawie, raz w Legionowie, trzy razy w Toruniu i dwa razy w Mościcach. Zawody polegały na przeleceniu balonem jak największej odległości w linii prostej, ale tylko w granicach Polski. Po pięciu edycjach w Warszawie w latach 1925-1931 komitet organizacyjny zdecydował się przenieść zawody do Legionowa.
Znajdowało się tu znakomite zaplecze organizacyjne w postaci koszar i kadry 2. Batalionu Balonowego. Na terenie miejscowego portu balonowego stał duży hangar wybudowany w 1926 r. (obecnie znajdują się tu bloki nr 11, 13 i 19 na Piaskach). Do VI zawodów zakwalifikowało się 13 oficerów wojsk balonowych i 7 balonów kulistych. 25 września 1933 r., w dniu startu teren portu balonowego i poligonu wojskowego w Legionowie został otwarty dla szerokiej cywilnej publiczności. Zawody rozpoczęły się o godzinie 10.00 przy słonecznej pogodzie. W 5-minutowych odstępach sprzed hangaru kolejno startowały balony: „Poznań” (10.05), „Kraków” (10.10), „Warszawa” (10.15), „Hel” (10.20), „Gniezno” (10.25), „Jabłonna” (10.30) i „Lwów” (10.35). Ze względu na bliskość granicy z Niemcami odległości nie były zbyt imponujące.
Zwycięzcą zawodów został por. Jan Zakrzewski. Pilotował on wprawdzie najmniejszy balon „Gniezno” o pojemności 450 m³, ale pokonał największą odległość 121,8 km. Po 4 godzinach i 20 minutach lotu wylądował koło wsi Żabiny, około 15 km na północny-zachód od Działdowa. Uroczyste zakończenie zawodów odbyło się 28 września 1933 r. w Legionowie. Połączono je ze świętem 2. Batalionu Balonowego. Po mszy polowej odprawionej w hangarze w obecności wojska i zaproszonych gości płk. A. Wańkowicz wręczył puchar por. J. Zakrzewskiemu1. Po uroczystości goście zostali podjęci uroczystym obiadem w Garnizonowym Kasynie Oficerskim. O zawodach w Legionowie szeroko rozpisywała się prasa wojskowa i lotnicza, m.in. „Skrzydlata Polska”, „Lot Polski”, „Żołnierz Polski” i „Polska Zbrojna”. Jedno ze zdjęć znanego fotoreportera Witolda Pikiela ozdobiło okładkę popularnego tygodnika dla podoficerów pt. „Wiarus”2. Dzięki zawodom Legionowo zyskało ogólnopolski rozgłos.
Zdjęcie 1. Zawody balonów wolnych w Jabłonnie, „Polska Zbrojna” – Dodatek Ilustrowany, nr 41, 8 X 1933 r.
Zdjęcie 2. „Wiarus” nr 41 z 8 X 1933 r.
3 Dane za: VI-te zawody balonów wolnych o puchar im. pułk. Wańkowicza, „Skrzydlata Polska”, 1933, nr 11, s. 378. Niestety źródła międzywojenne podają różną kolejność lądowania ostatnich trzech balonów.
Wyniki VI Krajowych Zawodów Balonów Wolnych o Puchar im. Płk. A. Wańkowicza – Legionowo 25 września 1933 r.
lokata |
załoga [pilot i pomocnik pilota] |
balon |
odległość [km] |
1. |
por. Jan Zakrzewski |
Gniezno |
121,8 |
2. |
kpt. Konstanty Piotrowicz por. Antoni Stencel 2.BB |
Hel |
111,3 |
3. |
por. Michał Filipkowski 1.BB por. Michał Mikulski 1.BB |
Lwów |
110,7 |
4. |
por. Stanisław Foltański 2.BB por. Jan Bloch 2.BB |
Poznań |
110,1 |
5. |
por. Tadeusz Kasprzycki 1.BB por. Stanisław Brenk 1.BB |
Kraków |
103,8 |
6. |
por. Seweryn Łaźniewski 2.BB por. Michał Ptasiński 2.BB |
Jabłonna |
102 |
7. |
por. Władysław Pomaski por. Antoni Janusz 1.BB |
Warszawa |
98,1 |