Okres jesienno – zimowy, to czas wzmożonych zachorowań na infekcje dróg oddechowych. Główną przyczyną infekcji są wirusy: grypy, wirus RSV, adenowirus i inne. Rzadziej chorujemy na zakażenia dróg oddechowych wywołane bakteriami: paciorkowce typu A, gronkowce, pneumokoki oraz bakteriami atypowymi. Najbardziej na zakażenia dróg oddechowych narażone są: dzieci w wieku od 0 do 5-ciu lat, osoby z obniżoną odpornością i przewlekle chore m.in. na cukrzycę, astmę, mukowiscydozę, niewydolność krążenia czy oddychania. Na infekcje dróg oddechowych narażone są również osoby starsze, powyżej 65 roku życia.
Wszelkie działania podejmowane w celu zapobiegania chorobom oraz obrony przed niepożądanymi jej skutkami nazywamy profilaktyką. Najwcześniejsze działania, których celem jest uprzedzenie ewentualnego pojawienia się choroby to profilaktyka pierwszorzędowa. Dotyczy ona głównie ludzi zdrowych i składa się z dwóch typów działań:
1.swoiste – zapobieganie konkretnej chorobie zakaźnej. Przykładem mogą być szczepienia ochronne.
2.nieswoiste – zapobieganie wielu zaburzeniom i chorobom np. przez prowadzenie zdrowego stylu życia, eliminowanie zagrożeń w środowisku fizycznym i społecznym, stwarzanie dziecku warunków do prawidłowego rozwoju (karmienie piersią, odpowiednie odżywianie starszych dzieci).
Profilaktykę zdrowotną organizmu należy rozpocząć już od okresu noworodkowego. Jednym z jej elementów jest prawidłowe odżywianie. Karmienie piersią jest obecnie uznane za jedyny prawidłowy sposób odżywiania małych dzieci, zapewniający im optymalny stan zdrowia i rozwój. Niemowlęta powinny być karmione tylko piersią lub pokarmem własnej matki od urodzenia do około 6 miesiąca życia. Następnie należy utrzymać karmienie stopniowo wprowadzając inne posiłki (niemleczne) tak, aby w końcu drugiego roku życia dziecko było przygotowane do lekkostrawnej diety rodzinnej. Na początku drugiego półrocza podaje się stopniowo: jarzyny, owoce lub kasze bezglutenowe następnie mięso, stopniowo gluten i żółtko. Produkty mleczne wprowadza się w drugim roku życia. W dalszych latach życia stopniowo zmniejsza się zapotrzebowanie na energię, a w około dziesiątym roku życia kształtuje się zróżnicowanie płciowe w tym okresie. Zapotrzebowanie na białko utrzymuje się na stałym poziomie 2,0-2,4g/kg mc. Zmienia się łaknienie dziecka, które jest wyraźnie mniejsze w okresie po niemowlęcym i zwiększa się w okresie dojrzewania. Ilość energii i składników pokarmowych spożywanych przez dzieci musi zapewnić prawidłowy przebieg przemian ustrojowych, odnowę tkanek oraz potrzeby związane ze wzrastaniem, którego dynamika jest zróżnicowana w poszczególnych okresach rozwoju.
Kolejnym elementem zdrowego stylu życia i podstawową potrzebą człowieka jest aktywność fizyczna. Dzięki niej dziecko adoptuje się do różnorodnych bodźców i zmian środowiska fizycznego (np. klimatu, wysokości, wysiłku) a także społecznego. Stwarza ona okazję do uodparniania na bodźce fizyczne i psychiczne. We wczesnym dzieciństwie ze względu na dużą i spontaniczną aktywność fizyczną dziecka, stan optymalny aktywności można osiągnąć, zapewniając dziecku warunki do naturalnej ekspresji ruchowej, tzn. przestrzeń, czas, zainteresowanie, zabawki i sprzęt do zabaw ruchowych. U dzieci i młodzieży w wieku szkolnym niezbędne są systematyczne zorganizowane zajęcia ruchowe. Jest to podstawowy warunek osiągnięcia wydolności fizycznej . W profilaktyce można zaproponować następującą formułę: ćwiczenia są wykonywane 4 razy w tygodniu, przez 40 minut, z intensywnością odpowiadającą częstości skurczów serca 140 / minutę . Około 10-15% dzieci i młodzieży z zaburzeniami stanu zdrowia powinno uczestniczyć w dodatkowych lub zmodyfikowanych zajęciach ruchowych.
Właściwa pielęgnacja, zwłaszcza małego dziecka również jest elementem zdrowego trybu życia i w znacznym stopniu zapobiega zakażeniom dróg oddechowych. Należą do niej m.in. odpowiedni ubiór, nie przegrzewanie malucha czy codzienne wietrzenie pokoju dziecka oraz spacery.
Oczywiste jest to, że bardzo ciężko jest zastosować wszystkie zalecenia zdrowego stylu życia, jednak im więcej zwracamy uwagę na to, co jedzą nasze dzieci i w jakich warunkach przebywają, pozwoli to nam na zmniejszenie ryzyka zakażeń. Ponadto zdrowy styl życia i profilaktyka pozwala nam na większą kontrolę zdrowia naszych pociech, a tym samym ich lepsze samopoczucie.
Dr Barbara Błażejczyk
Pediatra NZOZ „ZDROWIE”
Legionowo, ul. Sowińskiego 15a
www.zdrowie-legionowo.pl
