Tylko do 1 czerwca potrwają rozpoczęte 7 maja konsultacje społeczne w sprawie projektu analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej w Legionowie autobusów zeroemisyjnych. To dla mieszkańców szansa na odniesienie się do przygotowanego w styczniu br. dla ratusza opracowania szczegółowo omawiającego tę ważną dla jakości lokalnego powietrza kwestię.
Za sprawą Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 11 stycznia 2018 r. jednostki samorządu terytorialnego (z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 tys.) zobowiązano do świadczenia usług lub zlecenia świadczenia usługi komunikacji miejskiej w publicznym transporcie zbiorowym podmiotowi, którego udział autobusów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych pojazdów na obszarze tej jednostki wynosi co najmniej 30 proc. Wprawdzie powyższy obowiązek w pełni zostanie wprowadzony w życie 1 stycznia 2028 r., ale ustawa definiuje kolejne stopnie udziału autobusów zeroemisyjnych w użytkowanej flocie, które wynoszą: 5 proc. od 1 stycznia 2021 r., 10 proc. od 1 stycznia 2023 r. i 20 proc. od 1 stycznia 2025 r.
Mając do dyspozycji udostępnione przez Urząd Miasta Legionowo schematy połączeń oraz rozkłady jazdy linii autobusowych, a także zestawienie tzw. wozokilometrów poszczególnych liniowych autobusowych i ich koszty, autor opracowania – Grupa CDE, mogła pokusić się o sporządzenie szytej dla Legionowa „na miarę” analizy. Jak podkreślono, zgodnie z zawartą w ustawie definicją, za autobus zeroemisyjny można uznać autobus wykorzystujący do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych lub wyłącznie silnik, którego cykl pracy nie prowadzi do emisji gazów cieplarnianych. Dla miasta taka konieczność sprostania wymogom ustawy „nie miałaby charakteru inwestycyjnego, a sprowadzała się do zmiany wymogów przetargowych stawianych przewoźnikom, którzy zobowiązani byliby do realizacji przewozów pojazdami zeroemisyjnymi”. Lokalne powietrze na pewno by na tym zyskało, ale co z ekonomiczną stroną zagadnienia?
Pomijając wciąż jeszcze olbrzymi koszt zakupu pojazdów elektrycznych, ich „paliwo” też kosztuje. Jak wskazują dane Miejskich Zakładów Autobusowych w Warszawie, zużycie energii w eksploatacji na trakcję wynosi 1,03 kWh/km, lecz po uwzględnieniu jej wykorzystania na zasilanie innych podzespołów (głównie klimatyzacji i ogrzewania) faktyczne zużycie energii w autobusach klasy MAXI wynosi 1,1-1,35 kWh/km. Przy obecnym koszcie energii elektrycznej daje to około 44 zł/100 km. Do kosztów należy jeszcze doliczyć opłaty za moc przyłączeniową stacji ładowania, które zgodnie z aktualnymi taryfami dystrybucyjnymi wynoszą 8400 zł/MW miesięcznie. Realny zasięg autobusów elektrycznych przy pełnym naładowaniu baterii szacuje się na 150-200 km.
Wariantem alternatywnym dla pojazdów elektrycznych (choć we wspomnianej analizie ze względów technicznych wykluczonym) jest wybór taboru napędzanego paliwem wodorowym. Jest, ale na razie raczej teoretycznie. W naszym kraju nie kursują jeszcze regularne linie autobusów z napędem wodorowym, a i w Europie Zachodniej takie autobusy dopiero zdobywają rynek. Poza tym aktualny koszt przejechania 100 km wynosiłby aż 320 zł, a trzeba mieć na względzie jeszcze koszt budowy samej stacji zasilania, za którą należy zapłacić, bagatela, 4-6 mln zł.
Pozostając przy sferze finansowej, w konkluzji – po przyjęciu 10-letniego horyzontu czasowego – autorzy analizy oszacowali, że wykorzystanie autobusów elektrycznych w legionowskiej komunikacji zwiększyłoby roczne wydatki na ten cel o około 350 tys. zł. Zdaniem autorów korzyści środowiskowe nie rekompensują więc zwiększonego kosztu obsługi komunikacji miejskiej.
Według przyjętych założeń w 2020 roku w ramach Darmowej Komunikacji Miejskiej w Legionowie zostanie zrealizowane ok. 160 tys. wzkm, przy średniej cenie wynoszącej 4,36 zł/wzkm. Postawienie w przetargu wymogu wykorzystania w komunikacji autobusów elektrycznych, przy utrzymaniu liczby realizowanych wozokilometrów, wpłynęłoby na zwiększenie ich kosztu do kwoty wynoszącej 6,04 zł/wzkm, a więc o 1,68 zł więcej niż obecnie. Przy czym jest to wartość wyłącznie kosztów przewoźnika, nieuwzględniająca kosztów uruchomienia i utrzymania stacji ładowania pojazdów elektrycznych, która w przeliczeniu na realizowane wozokilometry podniesie koszt obsługi dodatkowo o ok. 0,20 zł/wzkm.
Jak można przeczytać na końcu omawianego dokumentu, „W związku z powyższym, organizator – Gmina Miejska Legionowo, zlecając świadczenie usług komunikacji miejskiej w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, nie musi zapewniać określonego w art. 36 Ustawy o elektromobilności udziału autobusów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych pojazdów, gdyż przejście na komunikację zeroemisyjną w skali organizowanego transportu nie znajduje uzasadnienia. Konkluzja ta wynika ze znacząco wyższego kosztu eksploatacji pojazdów elektrycznych, które nie rekompensują osiąganych korzyści ekonomicznych”.
Mieszkańcy Legionowo pragnący zabrać głos w społecznych konsultacjach na ten temat własne uwagi i wnioski do projektu powinni przesłać w formie elektronicznej na adres konsultacje@um.legionowo.pl do 1 czerwca br. Po zakończeniu konsultacji zostanie sporządzony raport z ich przebiegu, który posłuży do przygotowania ostatecznej analizy kosztów i korzyści.
