Po pierwszych tygodniach Narodowego Spisu Powszechnego 2021 można już zdiagnozować najczęstsze pomyłki popełniane przez osoby korzystające z samospisu przez Internet. Najważniejsza porada dla spisujących się osób: warto się dobrze przygotować, dokładnie czytać pytania i podpowiedzi zawarte w aplikacji, a w razie wątpliwości lepiej sprawdzić daną informację i wrócić do formularza później.
Ów powrót jest możliwy, ponieważ na dokończenie spisu mamy 14 dni od pierwszego logowania. Jeśli jednak definitywnie zakończymy spis i potwierdzimy poprawność przekazanych danych – nie ma już możliwości ich poprawiania! Aplikacja jest intuicyjna i pozwala sprawnie przechodzić na kolejne strony formularza spisowego. Informacje wymagane podczas spisu są generalnie proste i nie powinny nastręczać problemu – są to m.in. podstawowe dane osobowe, poziom wykształcenia czy wykonywana praca. Wszyscy znają na nie odpowiedzi, jednak nie każdy wpisuje poprawne dane. Z czego to wynika? Najczęściej z pośpiechu, nieczytania pytań i odpowiedzi do końca. Rzadziej z niezrozumienia pytania, skomplikowanej sytuacji, czy dylematów z wyborem poprawnej odpowiedzi.
Nie wszystko jasne
Zdarzają się jednak pytania, przy których mieszkańcy mają wątpliwości. Chodzi np. o ustalenie relacji rodzinnych, wykonywany zawód, dane dotyczące mieszkania: powierzchni użytkowej, statusu własnościowego czy źródła ogrzewania. W takiej sytuacji lepiej upewnić się i wpisać poprawną odpowiedź nie później niż 14 dni od pierwszego otworzenia formularza.
Problemy pojawiają się również przy temacie osób przebywających za granicą: czy należy takie osoby podawać w formularzu, czy nie. Odpowiedź zależy od stanu formalnego. Osoby wymeldowane i mieszkające na stałe za granicą nie muszą się spisywać. Jeśli jednak dana osoba pozostaje zameldowana w kraju, to niezależnie od tego, jak długo mieszka za granicą, powinna wypełnić obowiązek spisowy i może to łatwo zrobić przez Internet. Jeśli ktoś podczas spisu zapomniał podać informacje o osobie pełnoletniej, nic się nie stało – dana osoba może spisać się sama. W przypadku dzieci, informacje o nich może uzupełnić inna osoba dorosła, która jeszcze się nie spisała.
Warto pamiętać o tych wszystkich zasadach, zwłaszcza w momencie potwierdzania zakończenia spisu. Nie ma bowiem możliwości powrotu do ostatecznie zamkniętego formularza i poprawienia podanych tam informacji.
Spisz się bezpiecznie
Oprócz pytań związanych z aplikacją spisową, pojawiają się też zgłoszenia dotyczące dostępności spisu internetowego i telefonicznego, metod w pełni bezpiecznych. W przypadku samospisu internetowego na stanowiskach utworzonych w urzędach gmin i miast, ze względu na sytuację epidemiczną i obowiązujące obostrzenia, warto wcześniej sprawdzić telefonicznie, czy stanowisko komputerowe jest dostępne i czy nie ma do niego kolejki. Jeśli chętnych jest za dużo, warto poczekać i zadzwonić za kilka dni lub spisać się przez Internet z pomocą członka rodziny lub innej bliskiej osoby. Spis kończy się 30 września i choć zostało jeszcze dużo czasu, lepiej nie zostawiać tego obowiązku na ostatnią chwilę.
Bezpieczną alternatywą dla samospisu internetowego jest infolinia spisowa dostępna pod numerem 22 279 99 99. Wówczas sami inicjujemy kontakt z przeszkolonym konsultantem infolinii, mając pewność, że rozmawiamy z osobą uprawnioną do przeprowadzenia spisu. W odpowiedzi na duże zainteresowanie tą formą spisu Urząd Statystyczny w Warszawie zwiększył dziesięciokrotnie obsadę infolinii, co powinno znacząco poprawić jej funkcjonowanie dla mieszkańców województwa mazowieckiego. Wzmocnienie obsady spisu telefonicznego zostało przeprowadzone przede wszystkim z myślą o osobach starszych, które mogą w ten sposób bezpiecznie spisać się, nie wychodząc z domu.
Należy pamiętać, że w kwietniu nie będzie telefonów od rachmistrzów. W razie otrzymania telefonu z wezwaniem do spisania się lub informacji, że dzwoni do nas rachmistrz, należy odłożyć słuchawkę i zgłosić ten fakt na infolinię spisową (22 279 99 99). Pamiętajmy, że rachmistrzowie nie pytają o konto, dochody, majątek, posiadane nieruchomości czy sprzęty w mieszkaniu. Nie pytają również o nasze wyjazdy, nie mają też prawa pytać o żadne dokumenty. Przypadki wyłudzeń takich informacji, oprócz infolinii spisowej, można również zgłaszać w swoim urzędzie miasta lub gminy, a także na policji.
Ze względu na sytuację epidemiczną i ograniczenia w funkcjonowaniu urzędów miast i gmin, warto by każdy, kto ma w rodzinie osoby starsze, zaproponował im pomoc w wypełnieniu obowiązku spisowego. W tych trudnych tygodniach takie wsparcie dla osób szczególnie narażonych na ciężki przebieg COVID-19 ma niebagatelne znaczenie.
